Tre hidrocentrale në Parkun Kombëtar të Thethit dhe lumin e Shalës marrin mbështetje nga Kina.

Gjithsej tre hidrocentrale pritet të ndërtohen në lumin e Shalës në veri të Shqipërisë, një zonë e njohur për bukurinë e saj të jashtëzakonshme natyrore dhe një destinacion popullor turistik gjatë verës. Dy nga hidrocentralet janë të destinuara brenda kufijve të Parkut Kombëtar të Thethit.
Impianti Dukagjin 1, 2 dhe 3 do të ndërtohet me koncesion ndërmjet Ministrisë së Ekonomisë dhe kompanive Interenergo Albania shpk, Poteza Skupina dd, dhe SGP Pomgrad dd. Koncesioni është dhënë në vitin 2008 dhe zgjat 35 vjet; ai u dha nëpërmjet një propozimi të pakërkuar.
Kompania që zbaton projektin është Shala Energy me 3 aksionerë, Power Energy Group INC, Intenergo Albania dhe Falak Properties.
Falak Properties duket të jetë një kompani e pasurive të paluajtshme me bazë në Dubai me drejtor Abdul Rahman Falaknaz.
I përfshirë është edhe Ekrem Lluka, “Berluskoni i Kosovës” dhe kryetar i korporatës Dukagjini. Një biznesmen me ndikim në Kosovë dhe i afërt me ish-kryeministrin Ramush Haradinaj, kompanitë e tij, kanë lulëzuar për shkak të shumë kontratave qeveritare. U supozua gjithashtu se ai mori një ryshfet për të mos paraqitur një ofertë për një marrëveshje me Telecom Slloveni në mënyrë që një konsorcium konkurrues të mund të shpallej fitues, por asnjë keqbërje nuk u ndoq zyrtarisht.
Është interesante se disa kompani dhe individë të tjerë të përfshirë në marrëveshje janë nga Sllovenia, ose të inkorporuar në Slloveni.
Sipas studimit të fizibilitetit të publikuar në vitin 2009 dhe të përditësuar në vitin 2013, hidrocentralet do të gjenerojnë një fuqi elektrike prej rreth 321,465,632 kWh. Të paktën dy prej tyre do të vendosen në Parkun Kombëtar të Thethit, dhe kjo është e jashteligjshme. Hidrocentrali tjeter do të jetë më tej në drejtim të rrymës, duke ndikuar në një zonë të popullarizuar me udhëtime me varkë dhe turistë gjatë muajve të verës.
Asnjë punë nuk ka filluar ende. Besohet nga Bankwatch se kjo ka qenë për shkak të "spekulimeve të koncesioneve/dhe/ose mungesës së likuiditetit". Ata sugjeruan që kompania Falak mund të injektonte para për të përmbushur totalin prej 144.6 milionë euro deri në 210.9 milionë euro.
Por duket se një kompani kineze, Gezhouba Group, mund të vendoset për të financuar projektin, që do të thotë se fillimi i punës mund të jetë i afërt.
Një kontratë kuadër midis Gezhouba Group, Irish Sala Energy Company dhe Albania 3Power Shala Company per hidrocentral ne lumin e Shales në Republikën e Shqipërisë u rendit si një rezultat nga samiti i Kinës CEEC në shkurt 2021.
Gezhouba Group është një kompani ndërtimi dhe inxhinierike me qendër në Wuhan, Kinë. Është kontraktori i 33-të më i madh për sa i përket të ardhurave globalisht dhe një aksioner kryesor është kompania shtetërore China Gezhouba Group Corporation. Kompania ka qenë e përfshirë në shumë investime jashtë shtetit dhe ka një historik në marrjen e kontratave jashtë shtetit në inxhinierinë hidroelektrike, duke zënë pjesën më të madhe të portofolit të saj.
Ajo është gjithashtu e përfshirë në shumë nga projektet e diskutueshme të Kinës "Një brez, një rrugë", të cilat janë akuzuar për diplomaci në kurthin e borxhit dhe përdorimin e infrastrukturës për të rritur fuqinë ndërkombëtare të Pekinit.
Lumi i Shalës rrjedh nga Alpet Shqiptare dhe e ka burimin afër fshatit Theth. Derdhet në rezervuarin e Komanit dhe shtrihet për 37 km përmes luginës së Shalës. Është i njohur për ujin e tij kristalor dhe i pasur me boten e eger, duke përfshirë troftën e ujërave të ëmbla. Shpesh përshkruhet si një “parajsë e fshehtë” dhe një “perlë e bukurive të Komanit dhe Shqipërisë”.
Parku Kombëtar i Thethit, ku do të vendosen dy nga impiantet, mbulon 26.3 km2 mal dhe luginë. Ajo u krijua për të mbrojtur biodiversitetin unik dhe ekosistemet që ekzistojnë atje dhe pyjet, ujëvarat, lumenjtë dhe malet. Është caktuar si Kategoria II e mbrojtjes nga Bashkimi Ndërkombëtar për Ruajtjen e Natyrës dhe Zonë e Rëndësishme e Zogjve dhe Bimëve. Është gjithashtu një qendër historike e mbrojtur.
Ajo është shtëpia e llojeve të rralla të florës dhe gjitarëve të mëdhenj si ariu i murrmë, kaprolli, ujku gri, rrëqebulli, dhia e egër, shqiponjat e arta, skifteret e vegjel dhe thëllëza shkëmbore.
Alice Taylor
4 Janar 2022